De gemeente Alphen aan den Rijn is rijk aan gewone mensen die bijzondere dingen doen voor anderen. Zij zijn vrijwilliger bij een club, een stichting of zetten zich in voor een goed doel. Het zijn deze mensen die Alphenaren verbinden. Hier is ALPHEN zet tweewekelijks een mooi mens in de spotlights.

‘De ma van PA’ wordt ze genoemd. De Alphense Nancy Ubert (61) is mede-oprichter, artistiek leider en theatermaker bij Stichting Productiehuis Alphen (PA). In 2007 zag PA het levenslicht. Aanleiding was een toneelstuk dat Nancy schreef voor de school van haar kinderen, De Wereldwijzer. “Dat ontsteeg elk niveau”, vertelt Nancy. “Ze zeiden ‘Je moet wat met je talent gaan doen’.”

De start van PA

Met de decorbouwer van het toneelstuk op De Wereldwijzer, Maarten Warnaar, Jan Laman, die Nancy kende van Theater Imperium (en met wie ze nu inmiddels 12,5 jaar getrouwd is) én Margreet Schlüter, startte Nancy Stichting Productiehuis Alphen. Doel was elk jaar een kerstproductie op de planken van Parkvilla te zetten. Het was een grote gok, zegt Nancy. “Maar ik geloofde er in. Op dat gebied was niet veel in Alphen. Alles betaalden we uit eigen zak. Nu denk ik wel, wat hebben we gedaan?”

Als klein meisje

Nancy zat op de lagere school toen zij met theater in aanraking kwam. “Ik zag een optreden van Mini en Maxi en heb ademloos en met tranen in mijn ogen gekeken. Van huis uit kreeg ik niets mee van theater. Na die voorstelling ging ik overal waar ik kon, spelen. Ik had een traumatische jeugd, heb het grootste deel van mijn volwassen leven in geestelijke blessuretijd geleefd. Dat heeft me beperkt en gevormd. Ik moest mij ontworstelen van het zwarte. Toneel heeft mij geholpen. Het geeft mij voldoening en zielenrust. Inmiddels geloof ik dat ik alles kan wat ik in mijn hoofd haal.”

Omdat Nancy merkte wat theater voor haar betekende, wilde zij dit ook voor anderen. “Die blessuretijd heeft ergens voor gediend. Samen toneel maken doet veel voor mensen die bijvoorbeeld gepest worden, het zwaar hebben. In iedereen zitten kleuren verborgen. Hoe de buitenwereld ook is, in de zwarte kijkdoos (het theater, red.) wil ik een wereld scheppen waar mensen zich gelukkig, gewaardeerd en veilig voelen.”

Alle uren - zo’n twintig per week - die Nancy in PA stopt, zijn vrijwillig. In haar werkzame leven is de autodidact journalist, redacteur en ombudsvrouw bij het Mediahuis met kranten als het Leidsch Dagblad en het Noordhollands Dagblad.

Professioneel theaterhuis

Van 0 af is PA uitgegroeid tot een professioneel theaterhuis met dit jaar zelfs drie uitvoeringen. De mei-voorstelling ‘Onderstroom’, waarvoor Nancy de regie deed, beet het spits af. “Het stuk maakten we op basis van actuele ontwikkelingen. Journalistiek en theater kruisten elkaar. Ik was zo ontroerd en dankbaar toen we met het team Onderstroom op de planken hadden staan. Het was een echte teamprestatie. Ik zeg altijd ‘Je gooit een steen in het water, er is eerst een plons en dan zijn er kringen. Ik doe het niet alleen.”

Op gevoel

De moeder van vier kinderen waaronder twee bonuskinderen en oma van zes (bonus)kleinkinderen werkt op gevoel. “Ik moet het gevoel en dus de wind in mijn rug hebben. Als dit niet het geval is, stel ik bij en draai me om. Dat moet je als leider van een grote organisatie gewoon hebben. Het kost zo enorm veel tijd.”

Eén keer speelde Nancy mee in een kerstproductie van PA. Dat was in 2016 in ‘Kerst met Klivia’. “Een cadeautje van het bestuur. Het was een lustrum en ze me wilden bedanken voor alles wat ik deed voor PA. En ze vonden mij echt een zuster Klivia.”

Met een warm gevoel kijkt Nancy terug op het Fadra Theatre, een theatergroep die in de Alphense noodopvang voor vluchtelingen ontstond. “Uiteindelijk speelden we tachtig voorstellingen in het hele land. Het was zo bijzonder dat dit kon.”

Verbindende rol

PA heeft een verbindende rol. Voor al haar vrijwilligers en spelers die Nancy liefkozend ‘de PA-familie’ noemt, maar het gaat verder. Zo speelt PA alle try-outs voor gasten van de Voedselbank en het Maatjesproject. En PA bereidt al jaren de scouts voor die op 4 mei helpen op de Dam. “Met interactief theater leggen we ze dilemma’s voor, de keuzes waarvoor je komt te staan in een oorlog. Deze keuzes spelen de PA-spelers uit.”

Voor PA heeft Nancy nog drie grote wensen voordat zij het stokje overdraagt. Op korte termijn wordt duidelijk of de groep met de voorstelling Onderstroom gaat toeren. “Organisaties hebben dit gevraagd, we zijn echt serieus naar die mogelijkheid aan het kijken.” Verder zou Nancy graag verteltheater maken met mensen die niet in Nederland zijn geboren. En op haar wensenlijstje staat een theatrale podcast met journalistieke omlijsting. “Een verteller vertelt het verhaal, stemacteurs van PA spelen vervolgens de scènes uit. Helaas heb ik daar echt nog even de tijd niet voor.”