Hollandse Plassen
Hollandse plassen
De plassen zijn bijna allemaal door de mens gemaakt. Door turfwinning bijvoorbeeld: vanaf de middeleeuwen ontstonden in Holland grote en steeds diepere plassen als gevolg van het graven naar het ‘bruine goud’. Na het ontdekken van de molentechniek zijn de plassen omdijkt en in fases drooggemalen. Zo ontstonden onze polders en diepe droogmakerijen. Via deze route langs (bijna alle) noordelijke Zuid-Hollandse plassen krijg je een indruk van wat het water en het landschap van de Rijn- en Veenstreek aan historie, natuurschoon en vermaak te bieden hebben.
Variatie genoeg: vanaf de vrij ‘jonge’ uitgebaggerde Zegerplas in Park Zegersloot via het eeuwenoude natuurlijke Braassemermeer richting Aalsmeer, langs de uitgeveende grote Westeinder Plas, Langeraarse Plassen en weer terug naar Alphen langs de Noordense en Nieuwkoopse plassen.
We fietsen langs …
Hollandse plassen
De plassen zijn bijna allemaal door de mens gemaakt. Door turfwinning bijvoorbeeld: vanaf de middeleeuwen ontstonden in Holland grote en steeds diepere plassen als gevolg van het graven naar het ‘bruine goud’. Na het ontdekken van de molentechniek zijn de plassen omdijkt en in fases drooggemalen. Zo ontstonden onze polders en diepe droogmakerijen. Via deze route langs (bijna alle) noordelijke Zuid-Hollandse plassen krijg je een indruk van wat het water en het landschap van de Rijn- en Veenstreek aan historie, natuurschoon en vermaak te bieden hebben.
Variatie genoeg: vanaf de vrij ‘jonge’ uitgebaggerde Zegerplas in Park Zegersloot via het eeuwenoude natuurlijke Braassemermeer richting Aalsmeer, langs de uitgeveende grote Westeinder Plas, Langeraarse Plassen en weer terug naar Alphen langs de Noordense en Nieuwkoopse plassen.
We fietsen langs nog relatief ‘jonge’ natuurgebieden als de Geerpolder, Ruygeborg en de Groene Jonker, maar ook door nog zeer oorspronkelijk oud-Hollands polderlandschap, bij de Meije en Lusthof de Haeck. Klaar voor onze informatie, weetjes en tips? Tot Fiets!
Side note: binnen deze fietsroute zijn twee opties om de route te verkorten. Hieronder is te zien dat er voor de aankomst bij Hoogmade gekozen kan worden om op de blauwe route te blijven. En na Ter Aar is de keuze te maken om op de blauwe route te blijven.
Dit ga je zien
Alphen aan den Rijn
Bezoekerscentrum De Veenweiden
Alphen aan den RijnHoogmade
hoogmadeOude sluis
RoelofarendsveenWesteinderplassen
westeinderplassenHistorisch museum Ter Aar
Westkanaalweg 118Ter Aar
Nieuwkoop "Hollandse plassen"
NieuwkoopNoorden
NoordenLangs de Meije
MeijeNieuwkoop
Molenviergang
Kerkvaarsteweg 61Aarlanderveen
Alphen aan den Rijn
Beschrijving
Alphen aan den Rijn
Beschrijving van de route en verklaring van de tekens en aanduidingen:
LA = linksaf, RA = rechtsaf, RD = rechtdoor, NR=fietsrouteknooppunt gevolgd door een nummer, ri = richting).
Klik bij de diverse stops op de foto's voor meer inspiratie en een uitgebreidere omschrijving.
Start: Bezoekerscentrum de Veenweiden/ Park Zegersloot-Noord, Burgemeester Bruins Slotsingel 15, 2403 NC Alphen aan den Rijn
Informatie: Vlakbij ligt de Zegerplas. Een zandwinplas die in de zestiger jaren ontstaan is omdat ophoogmateriaal (zand, klei en veen) nodig was voor de aanleg van de nieuwe wijken van Alphen-Noord en de N207. De plas en het park zijn nu hét veelzijdige recreatie - en sportgebied van Alphen.
Weetje: Je kunt hier onderwater sportduiken, op het meer wakeboarden en in het nieuwe klimpark tot grote hoogte stijgen. Het recreatiegebied leent zich ook voor hardlopen, kanoën, surfen, suppen, zwemmen, schaken & dammen en urbanfitness.
Tip: Wandelen kan ook: maak eens een ‘rondje plas’ (4,5 km) of loop door het natuurgebied langs het veenriviertje de Kromme Aar.
Fiets vanaf de parkeerterreinen aan de Burgemeester Bruins Slotsingel, ter hoogte van de kinderboerderij en het pannenkoekenhuis, richting de start van de tocht: Bezoekerscentrum de Veenweiden.
1 Bezoekerscentrum de Veenweiden
Van het bezoekerscentrum LA
1e pad RA
LA Ri NR 20
NR 20
NR 17
NR 16
Tip: Direct links onder aan de Ringdijk verkopen de boeren vers van de koe hun zuivelproducten uit de Vierambachtspolder. We fietsen langs IJsboerderij de Stal, met het heerlijkste boerenroomijs van de Rijn en Veenstreek. Iets verder komen we langs verkoopautomaten met kakelverse eieren, echte boerenmelk, -yoghurt en -vanillevla.
NR 42
Ri NR 36, voor bocht einde Ringdijk LA (Landlustpad), Ri NR 79
NR 79
NR 34
NR 33
Optie: voor een verkorting van de route met 13 km, RA Ri NR 32, steek met het pontje het Paddegat over naar NR 32
Vervolg normale route:
Informatie: We fietsen over het oude jaagpad door Woubrugge langs de Woudwetering. Deze vaarweg werd rond 1200 gegraven voor de afvoer van turf naar de Zuid-Hollandse steden. Hij vormde de verbinding tussen de Oude Rijn en het later grotendeels ingepolderde Leydsche Meer. Dit was een veenmeer, achter de duinen, dat door afslag van de venige oevers groeide en in het Haarlemmermeer opging. Het Braassemermeer is er nu nog van over; de rest is ingepolderd.
Weetje: De Woudwetering is nu een belangrijk onderdeel van de Staande Mastroute, een pleziervaartroute van het IJsselmeer naar Zeeland.
Tip: aan het einde de op hoek LA Ri 44 vinden we bij ‘t Oude Raadhuys een heerlijk terras, direct aan de Woudwetering.
NR 44
NR 45
NR 46
NR 47
NR 48
2 Hoogmade
NR 49
NR 32
NR 29, RA over de Oude Sluis Ri NR14
3 Oude sluis
NR 14
NR 21, RA met het pontje over de Oude Wetering
Informatie: Buitenlanders krijgen het op het traject van NR 21 naar NR 19 altijd een beetje benauwd, wanneer ze zeilboten op de Braassem zo hoog boven zich zien varen! Inderdaad een bijzonder gezicht. Het enorme hoogteverschil is te verklaren: na het uitvenen en droogmalen zijn de polders steeds verder ‘ingeklonken’ (lager komen te liggen) achter de dijken.
Weetje: Bij de Geestmolen, een grondzeiler uit 1707, staat het peil van de Braassem 3,5 meter hoger dan het peil in de polder waarin wij fietsen. “Zijn jullie niet bang dat die dijk breekt en het water van de Braassem alles in de polder overstroomt?” is een veelgestelde vraag.
Tip: Op weg van NR 19 naar NR 18 komen we langs Boerderij De Straat-hof. Er valt bij de Straat-hof met het hele gezin veel te beleven. Ook bij minder mooi weer is het er zeker voor kinderen een paradijs: ze kunnen lekker spelen, in de koeienstal in het stro aan het slingertouw.
NR 19
NR 18
NR 13, Ri NR 06
RA Burg Bakhuizenlaan Ri NR 07
4 Westeinderplassen
NR 07
Ambachtsheerweg, RA Hoofdweg
Informatie: We fietsen over een oude polderdijk naar het schilderachtige Bilderdam, De dijk is de scheiding tussen twee diep ontveende droogmakerijen: rechts de Vriezekoopse (-5,2 m) en links de Arbeid Adelt (-4,5 m)
Weetje: De stalen brug over de Drecht uit 1937 is hét fotogenieke monument van Bilderdam.
Tip: sla bij NR 11 even LA, Bilderdam 28. Breng een bezoek aan het atelier van autonoom kunstenaar Ada Gons Goosens, Haar ruime atelier is gevestigd in een eeuwenoud karakteristiek pand, op de grens van Noord- en Zuid-Holland.
NR 11 RA, direct LA over brug, 1e LA (Bilderdam, wordt Tolhuiskade)
Informatie: Rechts van ons ligt het natuurgebied van de Geerpolder, in beheer bij Staatsbosbeheer. Deze polder en plas zijn speciaal bij visetende vogels in trek. Er zijn rustplaatsen van aalscholvers, lepelaars en grote zilverreigers. De inrichting van dit gebied is nog vrij jong.
Weetje: Het Hoogheemraadschap van Rijnland heeft hier een scheiding tussen de waterstand in de polder en in de plas aangebracht. Zo kan het waterpeil beter afgestemd worden op wat er nodig is voor polder en natuur.
Tip: Op deze scheiding is een laarzenpad aangelegd. Dit bijzondere natuurgebied is nu via dit pad goed te bezoeken om vogels te spotten.
Bij t-splitsing, over brug LA Ri NR 87
NR 87
Tip: De Sfeerstal laat ons op vele manieren genieten van het Groene Hart. Hier kunt u overnachten, lunchen, een kop koffie met huisgemaakte taart op het terras pikken of zelf bloemen plukken in de pluktuin.
NR 98
NR 97
Informatie: De route Ri NR 36 gaat eerst over de brug over het Aarkanaal, in de zeventiende eeuw aangelegd voor de afvoer van turf en later tuinbouwproducten naar Amsterdam. Dan direct LA en meteen weer RA.
Weetje: We passeren het historische en nu zelf te bedienen sluisje dat het Aarkanaal met de watergangen naar de Langeraarse plassen verbindt.
Tip: Stap eens even af en bewonder het hoogteverschil tussen kanaal en polder!
Bloemenstraat RD sloot blijven volgen, afstappen op brugje
NR 36, RD oversteken Paradijsweg, naar het Kerkpad
Informatie: We fietsen over het Kerkpad dwars door de Langeraarse Plassen. Dit pad verbond het katholieke Korteraar en Papenveer met de Heilige Adrianuskerk in Langeraar, ook wel de Rijnlandse Kathedraal genoemd. De kerk is een baken in de wijde omgeving van Langeraar.
Weetje: Links van het pad ligt het Papeneiland. Een ecologisch recreatie-eiland, inclusief een zelfreinigende toiletvoorziening. Het eiland is in 2020 opgebouwd op een bed van streekeigen wilgentenen. Een constructie die meehelpt de biodiversiteit en waterkwaliteit in de plas te verbeteren.
Tip: Heerlijk om hier in de zomer even een stukje te zwemmen of te genieten van het mooie uitzicht.
NR 35
NR 79, LA Ri NR 99
Einde pad LA, Ringdijk, wordt Hertog van Beijerenstraat
Einde RA, Westkanaalweg langs Aarkanaal
Eind LA Ri 99
5 Historisch museum Ter Aar
Optie: vanaf hier retour naar bezoekerscentrum:
RD Westkanaalweg volgen, na brug onder N207 eerste RA, Kromme Aarpad, Ri NR 20,
NR 20 LA Ri NR 84, 1e RA, 1e LA bij Speelbos. Weer terug bij bezoekerscentrum
Normale route vervolgen:
NR 99
NR 50
Informatie: Na 800 m passeren we Gemaal Nieuwkoop. Een voormalig stoomgemaal van het Hoogheemraadschap van Rijnland voor de bemaling van de Nieuwkoopse en Zevenhovense Polder.
Weetje: Deze droogmakerij is de diepste polder in deze streek. Hij ligt bijzonder laag: -5,90 m NAP! De aanwezigheid van veel kwelwater maakt dagelijkse bemaling noodzakelijk. Bemaling gebeurde sinds de bouw van het gemaal in1884 via stoommachines, die in 1921 zijn vervangen door steeds modernere apparatuur.
NR 56
NR 52, Ri NR 83
Churchilllaan volgen, rotonde RA, Kennedylaan
Einde LA Dorpsstraat
6 Nieuwkoop "Hollandse plassen"
7 Noorden
NR 79
RD Pad in de Noordensche Buurtpolder, RA Hogedijk,
na bocht LA, direct RA Sluitkade, Ri NR 58
einde Sluitkade, oversteken Kromme Mijdrecht
direct RA, De Hoef Oostzijde Ri NR 24
NR 24, Ri NR 80
Voor brug over Kromme Mijdrecht LA, ri NR 19 Woerdense Verlaat
1e RA, over sluisje
na sluisje RA, Nachtegaalspad
einde Nachtegaalspad Milandweg RD oversteken
Ri NR 57 Hollandsekade
Ri NR 65, over brug, RA Hollandsekade
8 Langs de Meije
NR 57
NR 60
NR 55, Meijepad
Informatie: We komen langs een watertoren uit 1931 van waterbedrijf OASEN, in de volksmond ‘Pietje Potlood’ genoemd vanwege zijn vorm. Zijn evenknie, 5 jaar jonger, staat in Meerkerk. De toren wordt nu nog gebruikt als waterberging.
Weetje: Pietje Potlood staat op de nominatie om met pensioen te gaan. Hij is niet langer nodig voor het doel waarvoor hij is gebouwd. Ideeën zijn welkom om Pietje een nieuwe bestemming te geven. Mét behoud van Pietjes uiterlijk, want dit is een rijksmonument.
Tip: Sla na de brug tussen de Kleine Polderplas en de Zuidplas RA
Strand Zomer, hét strandpaviljoen van Nieuwkoop met terras en een heerlijk zwemstrand.
NR 53
NR 54
Informatie: We dalen van het niet doorgemalen nivo van de plassen af in de Drooggemaakte Polder (droogmakerij) aan de Westzijde van Aarlanderveen.
Weetje: Hier vinden we direct links onder aan de dijk theetuin en glamping TaarTenTuin. Zoals de naam al zegt, deze plek is beroemd om zijn taart en zijn terras voor en achter in de tuin van deze voormalige boerderij.
Tip: Even verder rechts passeren we Recreatieboerderij de Vooruitgang. Rust er even bij de koffieautomaat op het terrasje aan de weg. Op de boerderij organiseert boer Jaap hartstikke leuke kinderspellen. Er is ook een Canadese huurkano te reserveren voor een zeldzaam mooie tocht door de polder en het zuidelijke deel van de Nieuwkoopse plassen. www.boerderijdevooruitgang.nl.
Extra tip: Fiets een klein stukje verder, kijk daar eens links van de weg. Hollandser dan dit kan bijna niet, dus…fotografeer naar hartenlust!
9 Molenviergang
NR 01, Ri NR 03 Treinweg,
1e fietspad RA, Nieuwkoopseweg/N231,
rotonde RA, volgende rotonde RD Ri Ter Aar,
direct na rotonde LA, Ri NR 20,
NR20, LA Ooievaarspad Ri NR 84
1e RA, 1e LA bij Speelbos
weer terug bij Bezoekerscentrum de Veenweiden
Na al deze indrukken is het heerlijk bijkomen en nagenieten op een van de terrasjes in Park Zegersloot. Met een pannenkoek bij pannenkoekenboerderij Pannenkoe, met een patatje of een gezonde salade bij Bistrobar Bij Hen. Wie nog wat uitgebreider wil genieten: fiets dan vanaf het bezoekerscentrum naar de Zegerplas, dan richting het centrum van Alphen RA, volg de ‘boulevard’ langs de plas en na 1500 m is daar het terras met het mooiste uitzicht over de plas, Social Club Wet ’n Wild.
Alphen aan den Rijn